ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲ
ﺟـﻴـﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲ ﮄﻱﺀَ ﭰڪـﻮ ﮔـﺮﮔﻠـﻮ، 22 ﺟﻨﻮﺭﻱ 1901 ﻉ ۾ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎﻥ ﺟﻲ ﺭﺍﺟﭙﻮﺗﺎﻧﺎ ﻋﻼﺋﻘﻲ ﺟﻲ ’ ﭜﻴﻠﻮﺍڙ ‘ ﺭﻳﺎﺳﺖ ۾ ﭴﺎﺋﻲ . ﺳﻨﺪﺱ ﺍﺻﻞ ﻧﺎﻟﻮ ﺟﻴﺪﻱ ﻫﻮ، ﭘﺮ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲﺀَ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎﻥ ﺳﻨﮅ ﻫﻨﺪ ۾ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﭤﻲ . ﻫﻮﺀَ ﺍﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﺎڪﺎﺭﻱ ﮘﺎﺋﮣﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻲ . ﺳﻨﺪﺱ ﺁﻭﺍﺯ ۾ ﺍﻫڙﻭ ﺗﻪ ﺟﺎﺩُﻭ ﻫﻮ ﺟﻮ ﭔﮅﮠ ﻭﺍﺭﻥ ﺟﻮﻥ ﺩﻟﻴﻮﻥ ﻣﻮﻫﺠﻲ ﻭﻳـﻨـﺪﻳـﻮﻥ ﻫـﻴـﻮﻥ .
ﺷﺮﻭﻋﺎﺗﻲ ﺩﻭﺭ
ﺟﻴـﻮﮢﻲﺀَ ﺟﺎ ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ ﭘﻦ ﺗﻲ ﮔﺬﺭﺍﻥ ڪﻨﺪﺍ ﻫﺌﺎ ۽ ﮐﻴﺲ ﺑﻪ ﺍﻥ ﺟﻲ ﺗﺮﺑﻴﺖ ڏﻧﻲ ﻭﺋﻲ . ﻫﻮﺀَ ﺟڏﻫﻦ ﺳﺘﻦ ﺍﭠﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ ﭘﺎﮠ ۽ ﭘﻨﺞ ﭔﻴﻮﻥ ﮀﻮڪﺮﻳﻮﻥ ﮔڏﺟﻲ ﺩﺭ ﺩﺭ ﺗﻲ ﺳﺌﻦ ﺑﻪ ﻫﮣﻨﺪﻳﻮﻥ ﻫﻴﻮﻥ ۽ ﮘﻴﭻ ﺑﻪ ﮘﺎﺋﻴﻨﺪﻳﻮﻥ ﻫﻴﻮﻥ . 1918 ﻉ ۾ ﭰڪﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻭﻃﻦ ﮐﻲ ﮀڏﻱ ﻣﻠﺘﺎﻥ ﻭﭸﻲ ﻭﻳﭡﻮ، ﺟﺘﻲ ﺟﻴﻮﮢﻲﺀَ ﺟﻲ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺭﺍﮘﻲ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺍﻣﻴﺮ ﺧﺎﻥ ﺳﺎﻥ ﭤﻲ، ﺟﻴڪﻮ ﺳﻨﺪﺱ ﺁﻭﺍﺯ ۽ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﮐﺎﻥ ﺍﻳﺘﺮﻭ ﺗﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﻮ، ﺟﻮ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲﺀَ ﮐﻲ ﺭﺋﻮ ﭘﺎﺭﺍﺋﻲ، ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮄﻱﺀَ ﺑﻨﺎﺋﻲ، ﮐﻴﺲ ﺭﺍﮖ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ڏﻳﮡ ﺷﺮﻭﻉ ڪﻴﺎﺋﻴﻦ . ﭰڪﻲ ﺟﻮ ﺳﭵﻮ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺍﻣﻴﺮ ﺧﺎﻥ ﺟﻲ ﻗﺮﺏ ۽ ﺻﺤﺒﺖ ۾ ﻫڪ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺳﺎﮢﺲ ﮔڏﺟﻲ ﺣﻀﺮﺕ ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺟﻲ ﻣﺘﻮﻟﻲﺀَ ﺟﻲ ﻫﭣ ﺗﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﭤﻴﻮ . ﺍﻥ ﺑﻌﺪ ﭰڪﻮ ﻓﺘﺢ ﻣﺤﻤﺪ ﭤﻲ ﻭﻳﻮ ۽ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﺩﺭ ﺩﺭ ﺗﻲ ﻭﭸﻲ ﺧﻴﺮﺍﺕ ﻭﭠﮡ ﺑﻨﺪ ڪﺌﻲ ۽ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺍﻣﻴﺮ ﺧﺎﻥ ﺟﻲ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻣﻴﻠﻦ ﻣﻼﮐڙﻥ ۽ ﻣﺤﻔﻠﻦ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﻦ ﺟﻮ ﻣﻈﺎﻫﺮﻭ ڪﻨﺪﻱ، ﻓﻨﻲ ﻣﻨﺰﻟﻮﻥ ﻃﺌﻲ ڪﻨﺪﻱ ﺭﻫﻲ . ﻣﻠﺘﺎﻥ ﮐﺎﻥ ڪﺮﺍﭼﻲﺀَ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﮐﻴﺲ ﺭﺍﮖ ﺟﻮﻥ ﺩﻋﻮﺗﻮﻥ ﻣﻠﮡ ﻟﮙﻴﻮﻥ .
ﺟﻴﻮﮢﻲ ﺳﻨﮅ ۾
ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﮐﻴﺲ ﮔﻬﮣﻮ ﭼﺎﻫﻴﻨﺪﺍ ﻫﺌﺎ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﻔﻠﻦ ۾ ﮐﻴﺲ ﮔﻬﺮﺍﺋﻴﻨﺪﺍ ﻫﺌﺎ . ﻫڪ ﺩﻓﻌﻲ ﺷﺎﻫﻪ ڪﺮﻳﻢ ﺑﻠڙﻱﺀَ ﻭﺍﺭﻱ ﺟﻲ ﻣﻴﻠﻲ ﺗﻲ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﺁﻳﻞ ﻫﺌﻲ، ﺍﺗﻲ ﺳﻨﺪﺱ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺭﺍﮘﻲ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺧﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻥ ﺳﺎﻥ ﭤﻲ، ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺟﻴﻮﮢﻲﺀَ ﺟﻲ ﺭﺍﮖ ڏﺍﮂﻭ ﻣﺘﺎﺛﺮ ڪﻴﻮ ۽ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﮐﺎﻥ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻲ . ﺁﺧﺮ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺧﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻥ ﺟﻲ ﺻﺤﺒﺖ ۾ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﻣﻠﺘﺎﻥ ﮀڏﻱ ﺍﭼﻲ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ ۾ ﺭﻫﺎﺋﺶ ﭘﺬﻳﺮ ﭤﻲ ۽ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺧﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻥ ﮐﺎﻥ ﺭﺍﮖ ﺟﺎ ﺳﺒﻖ ﺳﮑﻴﺎﺋﻴﻦ . ﺧﺎﺹ ڪﺮﻱ ﺳﻨﮅﻱ ڪﺎﻓﻲ ﮘﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﺳﮑﻴﺎ ﻭﺭﺗﺎﺋﻴﻦ . ﭘﻮﺀِ ﺗﻪ ﺳﭵﻲﺀَ ﺳﻨﮅ ۾ﺳﻨﺪﺱ ﺁﻭﺍﺯ ﮔﻮﻧﺠﮡ ﻟﮙﻮ، ﻫﻮﺀَ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﺮ ﻣﻴﻠﻲ ۾ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺧﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻥ ﺳﺎﻥ ﮔڏ ﻫﻮﻧﺪﻱ ﻫﺌﻲ . ﻫڪ ﭜﻴﺮﻱ ﺷﺎﻫﻪ ﻗﺎﺩﺭﻱﺀَ ﺟﻲ ﻣﻴﻠﻲ ﺗﻲ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﻴﺒﻮ ﺧﺎﻥ، ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺧﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻥ، ﺳﻴﺪ ﻗﺎﺳﻢ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ، ﭜﻮﺭﻭ ﺳﮏ، ﻣﺎﺳٽﺮ ﭼﻨﺪﺭ ۽ ﭔﻴﺎ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻓﻨڪﺎﺭ ﺍﭼﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻴﺎ، ﭘﺮ ﻣﻴﻠﻲ ﺟﻲ ﻣﺤﻔﻞ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺟﻴﻮﮢﻲﺀَ ﮐٽﻲ ﻭﺭﺗﻲ . ﺳﻨﺪﺱ ﺁﻭﺍﺯ ﭔﮅﻱ ﻣﺎﺳٽﺮ ﭼﻨﺪﺭ ﮔﻬﮣﻮ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﻮ ۽ ﻣﻬﺎﺭﺍﺝ ﺗﺮﺳﻲ ﺩﺍﺱ ﮐﻲ ﭼﻴﺎﺋﻴﻦ ﺗﻪ ﺟﻴﻮﮢﻲﺀَ ﮐﻲ ڪﺮﺍﭼﻲ ﻭﭠﻲ ﺍﭺ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﺪﺱ ﺁﻭﺍﺯ ﺭڪﺎﺭڊ ڪﺮﺍﻳﻮﻥ . ﻣﻬﺎﺭﺍﺝ ﺗﺮﺳﻲ ﺩﺍﺱ ﺟﻴﻮﮢﻲﺀَ ﮐﻲ ڪﺮﺍﭼﻲﺀَ ﻭﭠﻲ ﻭﻳﻮ، ﻣﺎﺳٽﺮ ﭼﻨﺪﺭ ﮐﻴﺲ ﺭڪﺎﺭڊﻧﮓ ﺑﺎﺑﺖ ﺳﮑﻴﺎ ڏﻧﻲ . ڪﻤﺎﺭ ﺧﺎﻥ ﺟﻲ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲﺀَ ۾ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲﺀَ ﺟﻲ ﺁﻭﺍﺯ ۾ ﭘﻬﺮﻳﻮﻥ ﺭڪﺎﺭڊ ﺍﻧﺠﻨﻴﺌﺮ ﻻﻝ ﭼﻨﺪ ﺭڪﺎﺭڊ ڪﻴﻮ . ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻫﺮ ﻃﺮﻑ ﺟﻴﻮﮢﻲﺀَ ﺟﻲ ﺳﺮﻳﻠﻲ ﺁﻭﺍﺯ ﺟﻲ ﻭﺍﻫﻪ ﻭﺍﻫﻪ ﭤﻲ ﻭﻳﺌﻲ . ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭘﺎﮠ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮﻩ ﻫﺌﻲ، ﺗﻨﻬﻨڪﺮﻱ ﭔﻪ ٽﻲ ﺭڪﺎﺭڊ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ڪﻼﻣﻦ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺭڪﺎﺭڊ ڪﻴﺎﺋﻴﻦ . ﺍﻥ ﮐﺎﻥ ﺳﻮﺍﺀِ ﻫﻮﺀَ ﺣﺎﺟﻲ ﺷﺎﻫﻪ ۽ ﭘﺮﺳﺮﺍﻡ ﺿﻴﺎﺀَ ﺟﺎ ڪﻼﻡ ﮘﺎﺋﻴﻨﺪﻱ ﻫﺌﻲ . ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲ ﺳﻨﮅ ۾ 1928 ﻉ ۾ ﺭﺍﮢﻴﭙﻮﺭ ﺟﻲ ﺑﺰﺭﮒ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﻣﺮﻳﺪﻳﺎﮢﻲ ﭤﻲ . ﻫﻦ ﺋﻲ ﺑﺰﺭﮒ ﺳﻨﺪﺱ ﻧﺎﻟﻮ ﺟﻴﺪﻱ ﻣﺎﻥ ﺑﺪﻻﺋﻲ ’ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲ ‘ ﺭﮐﻴﻮ ﻫﻮ . ﺟﻴﻮﮢﻲ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ ﺟﻲ ﻫڪ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﺨﺶ ﻧﻮﻧﺎﺭﻱﺀَ ﮐﺎﻥ ﻗﺮﺁﻥ ﺷﺮﻳﻒ ۽ ﺩﻳﻨﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ڪﺌﻲ .
ﺷﺎﺩﻱ
1932 ﻉ ۾ ﻫﻦ ﻫڪ ﺷﺨﺺ ﻧﻮﺍﺏ ﻣﺎڪﺎ ﺳﺎﻥ ﺷﺎﺩﻱ ڪﺌﻲ، ﭘﺮ ﻫﻦ ﮐﻲ ڪﻮ ﺑﻪ ﺍﻭﻻﺩ ﻧﻪ ﭤﻴﻮ . ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲ ﻭڏﻱ ﺳﺮﻳﻠﻲ ﻓﻨڪﺎﺭﻩ ﻫﺌﻲ . ﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻭﻗﺖ ۾ ﺍﻳﺘﺮﻭ ﺗﻪ ﻧﺎﻟﻮ ﭘﻴﺪﺍ ڪﻴﻮ، ﺟﻮ ﺁﻝ ﺍﻧڊﻳﺎ ڪﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ۾ ﭘﻮﺭﻥ ﺗﻴﺮﻫﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ڪﻴﺎﺋﻴﻦ . ڪﺎﺭﻱ ﺭﻧﮓ ﻭڏﻳﻦ ﺍﮐﻴﻦ، ﭜﺮﻳﻞ ﺟﺴﻢ، ڊﮔﮭﻲ ﻗﺪ، ﮔﻮﻝ ۽ ﺳﻮﻧﻬﻨﺪڙ ﭼﻬﺮﻱ ﻭﺍﺭﻱ ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲ ﭘُﺮﻭﻗﺎﺭ ۽ ﺑﺎﻋﺰﺕ ﻋﻮﺭﺕ ﻫﺌﻲ . ﭘﺎﮠ ﺭﻭﺯﻱ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪ ﻫﺌﻲ، ﮐﻴﺲ ﭘﻨﺠﻦ ﺗﻨﻦ ﺳﺎﻥ ﻭڏﻱ ﻋﻘﻴﺪﺕ ﻫﺌﻲ . ﻫﭣ ﺟﻲ ﮀﻮٽ ﻫﻮﻧﺪﻱ ﻫﺌﻲ .
ﻣﭹﺘﺎ
ﺟﻴﻮﮢﻲ ﭔﺎﺋﻲ ﻫﺰ ﻣﺎﺳٽﺮﺱ ﻭﺍﺋﺲ ﮔﺮﺍﻣﻮﻓﻮﻥ ﺭڪﺎﺭڊ ڪﻤﭙﻨﻲﺀَ ۾ ﺳﺌﻮ ﮐﺎﻥ ﻭﮄﻳڪ ﮔﺮﺍﻣﻮﻓﻮﻥ ﺭڪﺎﺭڊ ﭜﺮﺍﻳﺎ، ﺟﻴڪﻲ ﺳﭛ ﺟﺎ ﺳﭛ ﻣﻘﺒﻮﻝ ﭤﻴﺎ . ﺍﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ ﻫﻮ، ﺟﻮ ﻫﻦ ڪﻤﭙﻨﻲﺀَ ﻭﺍﺭﻥ ﺳﺎﮢﺲ ﻫڪ ﺷﺎﻧﺪﺍﺭ ﺟﺸﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ، ﺟﻨﻬﻦ ۾ ڪﻤﭙﻨﻲﺀَ ﺟﻮ ﺳﺎﮂﻥ ڏﻫﻦ ﺗﻮﻟﻦ ﺟﻮ ﺳﻮﻧﻮ ﻣﻮﻧﻮﮔﺮﺍﻡ ﮐﻴﺲ ﺍﻭﺍﺭڊ ﻃﻮﺭ ڏﻧﻮ ﻭﻳﻮ . ﺳﻨﺪﺱ ﺁﻭﺍﺯ ۾ ﺭﻳڊﻳﻲ ﭘﺎڪﺴﺘﺎﻥ ﺗﺎﻥ ﺭڪﺎﺭڊ ﺍﭲ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻧﺸﺮ ﭤﻴﻨﺪﺍ ﺭﻫﻨﺪﺍ ﺁﻫﻦ، ﺟﻦ ۾ ’ ﻗﺎﺑﻮ ڪﻮٽﻦ ۾ ‘ ۽ ’ ﺑﻲ ﺩﺭﺩ ﺟﻲ ﺍﻗﺮﺍﺭ ۾ ﻫﺮ ﮔﺰ ﻧﻪ ﺳﭽﺎﺋﻲ ﺁ ‘ ﺟﻬڙﺍ ڪﻼﻡ ﭔﮅﻱ، ﺟﻴﻮﮢﻲﺀَ ﺟﻲ ﻳﺎﺩ ﺗﺎﺯﻱ ﭤﻴﻮ ﻭﭸﻲ .
ﻭﻓﺎﺕ
ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﻲ ﺳﺪﺍ ﺑﻬﺎﺭ ﮘﺎﺋﮣﻲ 1942 ﻉ ۾ ﻻڏﺍﮢﻮ ڪﺮﻱ ﻭﺋﻲ
وڪيپيڊيا جي ٿورن سان